Προετοιμασία για τη σύγχρονη τηλεκπαίδευση
Η σύγχρονη εξ αποστάσεως εκπαίδευση δηλαδή η απευθείας μετάδοση του μαθήματος σε πραγματικό χρόνο, με τη χρήση μέσων τεχνολογίας, όπως έχουμε όλοι συνειδητοποιήσει, δεν είναι ένα πρόσκαιρο trend, που σε λίγο καιρό, με το τέλος των περιοριστικών μέτρων, θα το αφήσουμε πίσω μας, αλλά η νέα και μελλοντική μόνιμη πραγματικότητα, όχι μόνο στα σχολεία αλλά και στους περισσότερους τομείς της κοινωνίας που αφορούν μάθηση, training, συνεργασία κ.α.
Και βέβαια δεν είναι απλώς μια απλή βιντεοκλήση σε μια ομάδα ατόμων ή σε μια τάξη με το Skype, αλλά κάτι πολύ ευρύτερο. Ας δούμε λοιπόν πώς μπορούμε να προετοιμαστούμε για μια βελτιωμένη εμπειρία εξ αποστάσεως εκπαίδευσης:
Πριν το μάθημα
Απαραίτητος εξοπλισμός
1. Αν και μπορούμε να το κάνουμε και με smartphone ή tablet, κρίνεται απαραίτητη η χρήση υπολογιστή. Φορητού (laptop) ή σταθερού, αλλά με την προσθήκη μικροφώνου και κάμερας.
2. Στον υπολογιστή πρέπει να υπάρχει εγκατεστημένο ένα πρόγραμμα video conferessing όπως το Zoom ή το Webex, ένα Office όπως της Microsoft ή ένα από τα δωρεάν εναλλακτικά Office που υπάρχουν.
3. Αρκετά γρήγορη σύνδεση στο ίντερνετ κι αν πρόκειται για wifi, πρέπει να έχουμε ελέγξει την ταχύτητά του και τυχόν προβλήματά της.
Εργαλεία
Θα πρέπει να γνωρίσουμε καλά τα προγράμματα που θα χρησιμοποιήσουμε, τις δυνατότητές τους, τους περιορισμούς τους και τις αδυναμίες τους, για να τα αξιοποιήσουμε πληρέστερα. Απαραίτητο να γνωρίζουμε τη σίγαση μικροφώνων (δικού μας και μαθητών), κοινή χρήση περιεχομένου (βίντεο, κειμένων, παρουσιάσεων), σχολιασμό στην οθόνη (υπογραμμίσεις, γραμμές, κ.α.) πάνω σ’ αυτά που δείχνουμε. Αν διαπιστώσουμε ελλείψεις πριν ή και κατά τη διάρκεια των μαθημάτων, θα πρέπει να αναζητήσουμε αν μπορούμε να τις καλύψουμε από γνωστούς ή από το ίντερνετ και να εξασκηθούμε, πριν το επόμενο μάθημα.
Χώρος
Στην καλύτερη περίπτωση, αν υπάρχουν κι άλλοι στο σπίτι, ένα δωμάτιο που θα κλειδώνει από μέσα για αποφυγή ξαφνικών εμφανίσεων μελών της οικογένειας ή άλλων. Να μην υπάρχει πηγή φωτός πίσω μας, όπως ανοιχτό παράθυρο, γιατί θα σκοτεινιάζει το πρόσωπό μας. Πρέπει να προσεχθεί επίσης το φόντο. Μια βιβλιοθήκη είναι μια πιο προφανής επιλογή ή ένα ουδέτερο φόντο (τοίχος ή ταπετσαρία). Το Zoom μάς επιτρέπει να προβάλλουμε εικονικά φόντα (εικόνες ή βίντεο) κατά τη διάρκεια μιας συνάντησης.
Προγραμματισμός
Όπως και στην κανονική τάξη, πρέπει να δημιουργήσουμε ένα εβδομαδιαίο πρόγραμμα μαθημάτων και για τον εαυτό μας, αλλά και για μαθητές και γονείς μικρότερων παιδιών. Σ’ αυτό θα συμπεριλάβουμε όλα τα μαθήματα και τις δραστηριότητες τις οποίες θα καλύψουμε στην εβδομάδα ή και καθ’ όλη τη διάρκεια της εκπαίδευσης. Αυτό θα βοηθήσει στην ύπαρξη χρονικής ρουτίνας για την εξοικείωση με την εξ αποστάσεως εκπαίδευση.
Προετοιμασία
Το προηγούμενο μας οδηγεί στην απαραίτητη πλήρη προετοιμασία και ακριβούς σχεδίου, για όλα τα στάδια του μαθήματος (παρουσίαση, ερωτήσεις, ασκήσεις). Πριν αρχίσει το μάθημα όλο το υλικό μας, πρέπει να είναι συγκεντρωμένο και έτοιμο στην οθόνη του υπολογιστή.
Και τι πρέπει να προσέξουμε κατά τη διάρκεια του μαθήματος
Απλότητα
Δεν ξεχνάμε ότι δεν κάνουμε μάθημα σε κανονική τάξη. Όσοι κάνουν εξ αποστάσεως μάθηση στο σπίτι έχουν πολλές περισπασμούς, αδέλφια, γονείς, τηλεόραση, ειδοποιήσεις στο κινητό κ.α. Συμπυκνώνουμε το μάθημα στα κυριότερα και με πολύ απλό τρόπο.
Διάρκεια
Δεδομένου του ότι οι περισσότεροι μαθητές θα μας βλέπουν μέσω της μικρής οθόνης των κινητών τους, τα μάτια τους θα κουράζονται περισσότερο και η συγκέντρωση θα πέφτει γρηγορότερα. Γι’ αυτό, η διάρκεια του κάθε αντικειμένου δεν θα είναι όσο η κανονική αλλά η μισή και λιγότερη που σημαίνει 20 με 30 λεπτά το ανώτερο. Μετά θα πρέπει να υπάρχει μικρή διακοπή.
Εμπλουτισμός
Τα παιδιά και για τους λόγους που προαναφέρθηκαν βαριούνται γρήγορα. Για να το αντιμετωπίσουμε αυτό, δεν πρέπει να κάνουμε το μάθημα με τον ίδιο τρόπο από την αρχή ως το τέλος. Δηλαδή προβολή μιας παρουσίασης, ή μια συνεχόμενη διάλεξη ή ακόμα χειρότερα προβολή παρουσίασης με διάβασμα απλώς των κειμένων στις διαφάνειες. Θα πρέπει ενδιάμεσα και χρησιμοποιώντας τα κατάλληλα εργαλεία, να δείχνουμε και να συζητάμε φωτογραφίες ή βίντεο, να τους δίνουμε μικρές ασκήσεις ή άλλες δραστηριότητες τις οποίες μπορεί και να τις μοιράζονται με όλους.
Για πιο σωστές παρουσιάσεις δείτε το άρθρο μας Λάθη στο PowerPoint
Οπτική επαφή
Ένα λάθος που κάνουν πολλοί αρχάριοι είναι να κοιτάζουν την οθόνη του υπολογιστή ή τις σημειώσεις τους. Θα πρέπει, αν και είναι δύσκολο, να κοιτάζουμε την κάμερα, για να δημιουργήσουμε οπτική επαφή με τους μαθητές. Αυτό βοηθά στη δημιουργία μιας πιο προσωπικής σύνδεσης και καλύτερης κατανόησης της διδασκαλίας.
Αυτές είναι κάποιες γενικές αρχές, που αν τις ακολουθήσουμε, θα ανεβάσουμε το επίπεδο της διδασκαλίας και θα την κάνουμε πιο ενδιαφέρουσα και πιο κατανοητή. Σε καμία περίπτωση όμως δε θα μείνουμε σε αυτά μόνο. Θα πρέπει να είμαστε έτοιμοι να αυτοσχεδιάσουμε ανάλογα με την περίπτωση, το είδος του μαθήματος, την ηλικία, το επίπεδο, ακόμα και τη διάθεση των μαθητών.
Δείτε και την παρουσίαση του εκπαιδευτικού μοντέλου της υβριδικής μάθησης (Hybrid Learning)
