Η Αντίστροφη ή Ανεστραμμένη τάξη (Flipped Classroom)
Η Αντίστροφη τάξη (Flipped Classroom στα Αγγλικά) είναι ένα νέο παιδαγωγικό μοντέλο σύμφωνα με το οποίο ο παραδοσιακός τρόπος διδασκαλίας (μάθημα στο σχολείο – εργασίες στο σπίτι) αντιστρέφεται σε (μάθημα στο σπίτι – εργασίες στο σχολείο). Τελευταία στην χώρα μας τη συναντούμε και με τον όρο Ανεστραμμένη τάξη.
Η παράδοση του μαθήματος γίνεται από το δάσκαλο μέσω βίντεο ή podcasts που έχει φτιάξει και τα οποία έχει αναρτήσει στο ίντερνετ. Ο μαθητής παρακολουθεί την παράδοση του νέου μαθήματος στον υπολογιστή ή το τάμπλετ του στο σπίτι και κρατά σημειώσεις για απορίες και παρατηρήσεις . Την επόμενη μέρα στην σχολική τάξη ελέγχεται η κατανόηση του μαθήματος, απαντώνται οι ερωτήσεις απορίες και γίνονται ομαδοσυνεργατικά οι αντίστοιχες εργασίες και ασκήσεις.
Ο όρος Podcast προέρχεται από τη μίξη των λέξεων “iPod” και “Broadcast και αναφέρεται στη μετάδοση μέσω ίντερνετ εκπομπών, κάτι ανάλογο με την παραδοσιακή ραδιοφωνία με τη διαφορά ότι τώρα μπορεί να εμπεριέχεται και βίντεο και ότι οι χρήστες αποφασίζουν πότε και πού θα το ακούσουν ή θα το δουν. Οι εκπομπές κατεβαίνουν στις φορητές συσκευές μέσω iTunes για συσκευές iPhone και με εφαρμογές όπως το BeyondPod για Android.
Ο πρώτος ο οποίος θεωρείται ότι δημιούργησε αυτόν τον τρόπο μελέτης ήταν ο Salman Khan ο οποίος κατέγραψε και δημοσίευσε εκπαιδευτικά βίντεο για να βοηθήσει τη μελέτη μιας μικρότερης ξαδέρφης του. Αργότερα δημιούργησε το εκπαιδευτικό σάιτ khanacademy, του οποίου το κανάλι με τα βίντεο στο YouTube έχει φτάσει να έχει περίπου 7 εκατομμύρια συνδρομητές. Το 2007 οι καθηγητές Jonathan Bergmann και Aaron Sams ηχογράφησαν διαλέξεις τους και τις ανέβασαν στο διαδίκτυο, προκειμένου να διευκολύνουν τους μαθητές που έχασαν τα μαθήματά τους.
Τέτοιου είδους έτοιμα μαθήματα στα Ελληνικά βρίσκονται στο Αρνός και στο Khan Academy. Αυτά μπορούν να χρησιμοποιηθούν είτε για την αντίστροφη τάξη, είτε για μελέτη μαθητών που χάνουν το μάθημα, γιατί λείπουν από το σχολείο για διάφορους λόγους (αρρώστια, εκδρομή κ.α.).
Σιγά σιγά όλο και περισσότεροι εκπαιδευτικοί σε πολλές χώρες χρησιμοποιούν αυτή τη μέθοδο διδακτικής, μεταμορφώνοντας δυναμικά τη μαθησιακή διαδικασία. Σήμερα σύμφωνα με στατιστικές, περίπου οι μισοί εκπαιδευτικοί στην Αμερική -της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης κυρίως- έχουν χρησιμοποιήσει την αντίστροφη τάξη (Flipped Classroom).
Δείτε ένα infographic στα ελληνικά για την αντίστροφη τάξη (Flipped Classroom) και εδώ ένα άλλο infographic που δείχνει στατιστικά ευρήματα για το θέμα.
Στην παραδοσιακή τάξη:
- Ο εκπαιδευτικός παραδίδει το νέο μάθημα
- Οι μαθητές μπορεί μερικές φορές να έχουν απορίες ή να κάνουν ερωτήσεις
- Μπορεί να λυθεί κάποια άσκηση ή να γίνει κάποιο πείραμα
- Ανατίθενται ασκήσεις και εργασίες για το σπίτι.
- Οι μαθητές στο σπίτι μελετούν και κάνουν τις εργασίες τους.
- Την επόμενη μέρα ο εκπαιδευτικός ελέγχει την κατανόηση του μαθήματος, τις λύσεις των ασκήσεων ή και λύνονται κάποιες στον πίνακα. (αν υπάρχει χρόνος)
ενώ στην αντίστροφη τάξη:
- Ο εκπαιδευτικός προετοιμάζει όποτε θέλει το υλικό του (βίντεο ή podcasts, σχετικά links κ.α.)
- Οι μαθητές παρακολουθούν στο σπίτι τους, στον υπολογιστή ή στο τάμπλετ το νέο μάθημα
- Online κουίζ, παιχνίδια,εξομοιώσεις ή άλλες δραστηριότητες συμπληρώνουν τη διδασκαλία
- Κρατούν σημειώσεις για απορίες και παρατηρήσεις
- Την επόμενη μέρα, στην τάξη, ο εκπαιδευτικός ελέγχει την κατανόηση του μαθήματος, απαντά στις απορίες και γίνονται ομαδοσυνεργατικά εργασίες και ασκήσεις.
Η αντίστροφη τάξη (Flipped Classroom) θεωρείται ότι:
- Επικεντρώνει στη διαδικασία της μάθησης με ενεργητικό τρόπο και όχι της παθητικής διδασκαλίας.
- Προωθεί την υπευθυνότητα των μαθητών για τη μάθησή τους.
- Μετατρέπει την τάξη σε εργαστήριο εφαρμοσμένης γνώσης, ομαδικής συμμετοχής και ανταλλαγής απόψεων.
- Ενδυναμώνει την ομαδικότητα και τη συνεργασία.
Υπάρχουν πολλά πλεονεκτήματα της αντίστροφη τάξης (Flipped Classroom) για τους μαθητές:
- Ταιριάζει με την τάση τους για ενασχόληση με την τεχνολογία
- Παρακολούθηση των μαθημάτων στον δικό τους χρόνο
- Υπάρχουν δυνατότητες για επανάληψη του μαθήματος ή κάποιων σημείων αυτών
- Δεν χάνουν το μάθημα οι απόντες
- Δεν έχουν άγχος για ασκήσεις που δεν καταλαβαίνουν
Αλλά και μειονεκτήματα όπως ότι:
- Η μάθηση γίνεται δική τους υπόθεση και πρέπει να είναι πιο υπεύθυνοι στη στάση τους
- Απαιτούνται πρόσβαση στο ίντερνετ και εξοπλισμός από όλους τους, κάτι που κάποιες οικογένειες δε θα μπορούν να το υποστηρίξουν
- Είναι πιο εύκολη η απόσπαση της προσοχής τους (ειδικά αν υπάρχουν κι άλλα σάιτς ανοιχτά)
Επίσης υπάρχουν πολλά πλεονεκτήματα της αντίστροφη τάξης (Flipped Classroom) και για τους εκπαιδευτικούς:
- Οι μαθητές θα είναι καλύτερα προετοιμασμένοι στην τάξη
- Μπορούν να χρησιμοποιούν διδακτικό υλικό άλλων συναδέλφων τους
- Θα έχουν περισσότερο χρόνο στην τάξη για εξάσκηση και εμπέδωση.
και βέβαια κάποια μειονεκτήματα όπως ότι:
- Θα έχουν δυσκολίες, αν δεν έχουν εξοικείωση με την τεχνολογία
- Θα απαιτείται περισσότερος χρόνος από αυτούς για την προετοιμασία των podcasts (ειδικά το πρώτο έτος εφαρμογής), αν δεν βρίσκουν ήδη έτοιμο υλικό
- Απαιτούνται πιο ενεργοί μαθητές με πραγματικό ενδιαφέρον για τη μάθηση.
Υπάρχουν αρκετές έρευνες τα τελευταία χρόνια που αναδεικνύουν τα θετικά της αντίστροφης τάξης, κυρίως στα ανώτερα στάδια της εκπαίδευσης, όμως η ωριμότητα που απαιτείται, δεν έχει διαμορφωθεί ακόμα σε μεγάλα ποσοστά των μαθητών χαμηλότερων ηλικιών, όπου στο πλαίσιο του παραδοσιακού μαθήματος, γίνονται πολλά περισσότερα πέρα από τη μετάδοση γνώσεων κι έτσι τα αποτελέσματά της αντίστροφης τάξης σε αυτές, αμφισβητούνται.
Δείτε το άρθρο και σε βίντεο:
